کتاب نمی گذارم کسی اعصابم را به هم بریزد – آلبرت الیس

کتاب نمی گذارم کسی اعصابم را به هم بریزد نویسندگان آلبرت الیس و آرتور لانگ و با ترجمه ی زهرا سرداریان که از انتشارات آزرمیدخت منتشر شده است.

• آلبرت الیس (Albert Ellis): یکی از تأثیرگذارترین روانشناسان قرن بیستم و بنیانگذار درمان عقلانی هیجانی رفتاری (REBT – Rational Emotive Behavior Therapy) است. او به دلیل رویکرد صریح، مستقیم و مبتنی بر عقلانیت خود در روان‌درمانی مشهور بود. الیس بر این باور بود که این رویدادها نیستند که باعث پریشانی ما می‌شوند، بلکه باورها و تفسیرهای غیرمنطقی ما از آن رویدادها هستند. وی ده‌ها کتاب و مقاله نوشت و REBT امروزه نیز یکی از مکاتب اصلی روان‌درمانی شناختی-رفتاری است.

• آرتور لانگ (Arthur Lange): یک روانشناس و نویسنده همکار با آلبرت الیس بود. وی نیزدر توسعه و ترویج اصول REBT نقش داشته و در نگارش چندین کتاب و اثر مشترک با الیس همکاری کرده است.

موضوع اصلی و محتوای کتاب:

این کتاب بر اساس اصول درمان عقلانی هیجانی رفتاری (REBT) نوشته شده و به خوانندگان آموزش می‌دهد که چگونه با پریشانی‌ها، خشم‌ها، و واکنش‌های منفی خود نسبت به رفتارها و نظرات دیگران کنار بیایند. پیام اصلی کتاب این است که ما مسئول احساسات خود هستیم و هیچ کس نمی‌تواند “ما را عصبانی کند” یا “اعصاب ما را به هم بریزد” مگر اینکه خودمان به او اجازه دهیم.

مفاهیم کلیدی مطرح شده در کتاب:

1. ریشه پریشانی در باورهای غیرمنطقی: الیس و لانگ توضیح می‌دهند که بسیاری از واکنش‌های منفی ما انسان ها مانند خشم، ناامیدی، اضطراب نه به دلیل رفتار واقعی دیگران، بلکه به دلیل باورهای غیرمنطقی و انتظارات سفت و سخت ما درباره اینکه دیگران “باید” چگونه رفتار کنند، ایجاد می‌شوند. این باورها اغلب شامل “بایدها” و “نبایدها”ی مطلق هستند مثلاً: “وی همواره با ادب باشد”، “آنها نباید مرا بازخواست کنند”.

2. پذیرش و تحمل: کتاب بر اهمیت پذیرش بی‌قید و شرط خود، دیگران و زندگی تأکید می‌کند. این به معنای تأیید رفتار نادرست دیگران نیست، بلکه به معنای پذیرش این واقعیت است که آنها دقیقاً همانگونه که هستند، وجود دارند و رفتار می‌کنند، و ما نمی‌توانیم آنها را کنترل کنیم. پذیرش کمک می‌کند تا از واکنش‌های هیجانی شدید جلوگیری شود.

3. به چالش کشیدن باورهای غیرمنطقی (Disputing): نویسندگان روش‌هایی را برای شناسایی و به چالش کشیدن باورهای غیرمنطقی ارائه می‌دهند. این شامل پرسیدن سوالاتی مانند: “آیا این باور منطقی است؟”، “آیا شواهد کافی برای این باور وجود دارد؟”، “آیا این باور به من کمک می‌کند یا به من آسیب می‌زند؟”

4. تغییر نگرش و واکنش: هدف اصلی این است که خواننده یاد بگیرد چگونه به جای اینکه تحت تأثیر رفتار آزاردهنده دیگران قرار گیرد، پاسخ‌های سالم‌تر و مؤثرتری را انتخاب کند. این شامل تمرکز بر روی آنچه می‌توان کنترل کرد (یعنی واکنش‌های خود) به جای تلاش برای کنترل دیگران است.

5. مدیریت خشم و سرخوردگی: بخش قابل توجهی از کتاب به این موضوع می‌پردازد که چگونه می‌توان خشم و سرخوردگی ناشی از تعامل با افراد دشوار را مدیریت کرد. نویسنده تأکید می‌کند که خشم اغلب از “خواسته‌های خودکامه” ما سر چشمه می‌گیرد که دیگران “باید” مطابق با انتظارات ما رفتار کنند.

این کتاب برای این مفید است که:

• رویکرد عملی: کتاب پر از مثال‌های واقعی و تمرینات عملی است که خوانندگان می‌توانند برای شناسایی و تغییر الگوهای فکری خود به کار ببرند.
• قدرتمندسازی فردی: به جای اینکه خواننده را قربانی شرایط یا رفتار دیگران بداند، به او قدرت می‌دهد تا مسئولیت احساسات و واکنش‌های خود را بر عهده بگیرد.
• کاهش استرس و اضطراب: با تغییر الگوهای فکری، می‌توان به میزان قابل توجهی از استرس، خشم و اضطراب ناشی از روابط بین فردی کاست.
• افزایش تاب‌آوری: با پذیرش این واقعیت که نمی‌توانیم همه چیز را کنترل کنیم و با یادگیری چگونگی مدیریت واکنش‌های خود، افراد تاب‌آوری بیشتری در برابر چالش‌های زندگی پیدا می‌کنند.

“نمی‌گذارم کسی اعصابم را به هم بریزد” کتابی است که به خوانندگان کمک می‌کند تا با اتکا به اصول REBT، کنترل بیشتری بر زندگی هیجانی خود داشته باشند و از گرفتار شدن در دام پریشانی‌های ناشی از رفتار دیگران رها شوند.