کتاب داستان های پندآموز و شیرین داستان های کلیله و دمنه – حسین طاهری

کتاب داستان های پندآموز و شیرین داستان های کلیله و دمنه که گردآورنده آن حسین طاهری و از انتشارات داریوش چاپ شده است.

“داستان‌های پندآموز و شیرین کلیله و دمنه” با بازنویسی حسین طاهری  در واقع  ساده‌سازی یکی از مهم‌ترین و قدیمی‌ترین متون ادبی و حکمی زبان فارسی، یعنی کلیله و دمنه است. هدف اصلی این نوع بازنویسی‌ها، دسترسی آسان‌تر مخاطبان جدید، به‌ویژه کودکان و نوجوانان، به مفاهیم و داستان‌های این اثر کلاسیک است.

کلیله و دمنه چیست؟

• ریشه و قدمت: کلیله و دمنه از ریشه‌های سانسکریت هندی (کتاب “پنچاتنترا” یا “پنج فصل”) سرچشمه می‌گیرد. این کتاب مجموعه‌ای از حکایات تمثیلی است که از زبان حیوانات بیان می‌شود.
• انتقال به فارسی: این اثر ابتدا به زبان پهلوی ترجمه شد و سپس در قرن ششم هجری، ابوالمعالی نصرالله منشی آن را از پهلوی به نثر فارسی سلیس و شیوا برگرداند که به عنوان یکی از شاهکارهای نثر فارسی شناخته می‌شود.
• محتوا: داستان‌های کلیله و دمنه معمولاً از زبان دو شغال دانا به نام‌های کلیله (نماد راستگویی و خیرخواهی) و دمنه (نماد حیله‌گری و جاه‌طلبی) روایت می‌شوند. این داستان‌ها پر از پند و اندرزهای اخلاقی، اجتماعی، سیاسی و فلسفی در مورد حکمت، عدالت، دوستی، دشمنی، صداقت، خیانت، تدبیر و عواقب اعمال انسان‌هاست
• هدف اصلی این حکایات، آموزش اخلاق، فنون کشورداری، معاشرت صحیح و درس‌های زندگی به مخاطبان، به‌ویژه شاهان و حاکمان، بوده است.

درباره بازنویسی “داستان‌های پندآموز و شیرین کلیله و دمنه” توسط حسین طاهری:

حسین طاهری از جمله نویسندگانی است که تلاش کرده تا این گنجینه ارزشمند ادبی را برای نسل جدید قابل فهم‌تر و جذاب‌تر کند. ویژگی‌های اصلی این نوع بازنویسی‌هاعبارتند از:

1. ساده‌سازی زبان: متن اصلی کلیله و دمنه (به ویژه ترجمه نصرالله منشی) دارای نثری مصنوع، با کلمات کهن، تشبیهات و استعارات پیچیده و سجع‌های فراوان است که برای خواننده امروزی، به‌ویژه کودکان و نوجوانان، دشوار است. بازنویسی‌ها این پیچیدگی‌ها را حذف کرده و داستان‌ها را با زبانی روان و امروزی ارائه می‌دهند.
2. خلاصه‌سازی داستان‌ها: داستان‌های فرعی در کلیله و دمنه تو در تو و طولانی هستند.  با حذف جزئیات غیرضروری، داستان‌ها را کوتاه‌تر و پیوسته‌تر کرده اندتا جذابیت بیشتری داشته باشند.
3. تمرکز بر جنبه‌های پندآموز: همان‌طور که از عنوان پیداست (“پندآموز و شیرین”)، هدف اصلی این کتاب‌ها برجسته کردن درس‌های اخلاقی و پندهای موجود در داستان‌هاست.
4. تصویرسازی: بسیاری از نسخه‌های بازنویسی شده کلیله و دمنه برای کودکان و نوجوانان، همراه با تصاویر رنگی و جذاب ارائه می‌شوند تا به فهم بهتر و جلب علاقه خواننده کمک کنند. که این کتاب نیز مستثنا نمی باشد.
5. مخاطب این کتاب کودکان و نوجوانان هستند که می‌توانند از طریق این کتاب‌ها با میراث ادبی خود آشنا شوند و درس‌های اخلاقی و رفتاری را بیاموزند. این کتاب‌ها همچنین برای بزرگسالانی که علاقه‌مند به آشنایی با کلیله و دمنه هستند اما فرصت یا تمایل به مطالعه متن کامل و دشوار آن را ندارند، مناسب هستند.

چرا بازنویسی کلیله و دمنه اهمیت دارد؟

• حفظ میراث فرهنگی: با ساده‌سازی، این متون ارزشمند از فراموشی نجات یافته و به نسل‌های جدید منتقل می‌شوند.
• آموزش غیرمستقیم اخلاق: داستان‌ها، به‌ویژه داستان‌های تمثیلی با حضور حیوانات، راهی جذاب و غیرمستقیم برای آموزش مفاهیم پیچیده اخلاقی و اجتماعی به کودکان هستند.
• تقویت مهارت‌های خواندن: متن‌های ساده‌تر می‌توانند به تقویت عادت کتاب‌خوانی در کودکان و نوجوانان کمک کنند.
• “داستان‌های پندآموز و شیرین کلیله و دمنه” ابزاری مفید و ارزشمند برای آشنایی نسل جدید با یکی از گنجینه‌های ادبی و اخلاقی فارسی است که با زبانی ساده و روایتی جذاب، مفاهیم عمیق را به خواننده منتقل می‌کند.